به دلیل قرار گرفتن کشور گرجستان در موقعیت جغرافیایی بسیار مطلوب، این کشور از منابع بزرگی از انرژی مانند نفت و گاز، انرژی بادی، خورشیدی، زمین گرمایی و ذغال سنگ غنی شده است. از طرف دیگر رشد مداوم مصرف انرژی در گرجستان و وجود قوانین ضد انحصاری و حاکمیت قوانین بازار آزاد در این کشور، موجب شده تا شرکت‌های خارجی به فعالیت در زمینه تولید و انتقال انرژی در گرجستان به‌ویژه در تفلیس علاقمند شوند.
اطلاعاتی که توسط سازمان ملی آمار گرجستان انتشار یافته، نشان می‌دهد که از سال ۲۰۱۳ تا سه ماهه اول سال ۲۰۱۹، بیش‌ترین میزان سرمایه گذاری خارجی در بخش انرژی به ترتیب متعلق به کشورهای جمهوری چک و پس از آن هلند، لوکزامبورگ، جمهوری کره و سازمان‌ها و مؤسسات بین‌المللی دیگر بوده است. قابل توجه است که میزان سرمایه گذاری مستقیم خارجی در گرجستان از سال ۲۰۱۳ جمعاً ۱۲۶۵/۲ میلیون دلار بوده است.
طبق گزارش اعلام شده از سوی وزارت اقتصاد گرجستان، در سال‌های ۲۰۱۹-۲۰۱۸، بیش از ۲۰۱ میلیون دلار در بخش ساخت و ساز مربوط به انرژی در گرجستان سرمایه گذاری شده و تعداد ۲۸ یادداشت تفاهم همکاری نیز در این رابطه امضا شده است.
چرا سرمایه گذاری در گرجستان در بخش انرژی ؟
- تقاضای داخلی رو به رشد
- بازار آزاد و بازار بدون نظارت دولتی
- زیرساخت‌های شبکه‌ای پیشرفته
- فرصت منحصربه‌فرد برای صادرات
سرمایه گذاری در بخش انرژی در گرجستان
تولید و انتقال برق، گاز و تولید انرژی‌های پاک در این کشور می‌تواند با سوددهی بسیار خوبی همراه باشد. تنها مشکل سرمایه گذاری در این بخش این است که، تولید انرژی های پاک از طریق باد و خورشید در این کشور نیازمند مبلغ سرمایه گذاری بالایی است. دسترسی آسان و ارزان به آب و منابع آبی نیز از مزایای دیگر حضور در این صنعت است. هزینه استفاده از انواع انرژی مانند آب و برق و گاز نیز در کشور گرجستان بسیار پایین و مقرون به صرفه است.
منابع انرژی در گرجستان
-
نفت و گاز
کشور گرجستان با توجه به موقعیت جغرافیایی خود، دارای منابعی عظیم از نفت و گاز است که فقط درصد کمی از این منابع به بهره‌برداری رسیده‌اند. تعداد بسیاری از این چاه‌های نفت و گاز هنگام حفاری‌های مختلف کشف شده‌اند، اما هنوز بدون این‌که بر روی آن‌ها آزمایش انجام شود دست نخورده باقی مانده‌اند. به همین دلیل کشور گرجستان ناچار است تا گاز مورد نیاز منطقه‌ای خود را از کشورهای جمهوری آذربایجان و روسیه تامین کند. گرجستان دریافت گاز از جمهوری اسلامی ایران را نیز در دست اجرا دارد. به‌طور کلی حین اکتشفات زمین‌شناسی شرکت‌های غربی در شمال، مرکز و شرق این کشور و نیز در منطقه روستایی منابع بزرگتری از نفت و گاز کشف شده است.
در گرجستان حدود ۱۵ میدان نفتی کشف شده وجود دارد که از این میدان‌های نفتی، سالانه به‌میزان ۸۹۸ هزار بشکه نفت و ۴۴/۹ میلیون متر مکعب گاز استخراج می‌شود. به طور کلی به دلیل قرار گرفتن گرجستان در منطقه جغرافیایی مناسب از امتیازات خوبی در این زمینه از جمله عبور کردن ۳ خط لوله مهم نفت و گاز از این منطقه، دست‌یابی سریع و آسان به بنادر دریای سیاه برخوردار است. سه شرکت نفتی نینو تسمیندا، لاریس و شرکت نفتی دولتی گرجستان، مشغول فعالیت در این منطقه هستند.
گاز طبیعی مودر در منابع گاز گرجستان تقریباً نیاز تمام بخش‌های صنعت و انرژی، کشاورزی و همه شهرها و شهرک‌ها را تامین می‌کند. میزان تولید گاز طبیعی در گرجستان در سال ۲۰۰۵ میلادی، ۲۰ میلیون متر مکعب برآورد شد. همچنین مقدار صادرات و واردات گاز این کشور، ۱/۵ میلیارد متر مکعب ارزیابی شده است.
-
برق
کشور گرجستان در زمینه‌ی تولید برق آبی، در میان کشورهای مستقل با منافع مشترک (CIS) و کشورهای اروپایی از جمله فرانسه، ایتالیا، اسپانیا، اتریش، یونان، پرتغال و صربستان جایگاه ویژه‌ای دارد. حتی می‌توان گفت که این کشور در زمینه‌ی تولید برق آبی، از تعداد زیادی کشورهای اروپایی جلوتر است. وجود آب و باد فراوان در این کشور باعث شده تا گرجستان بتواند از این منابع طبیعی برای تولید برق بهترین بهره را برده و نسبت به سایر کشرها پیشی گیرد، از طرف دیگر برق مورد نیاز این کشور سالانه بطور میانگین به حدود ۱۲ میلیارد کیلو وات ساعت است که برای تولید آن به طور کامل خودکفا بوده و تمامی آن در خاک خود گرجستان تولید می‌شود.
گرجستان با توجه به بهره‌مندی از نیروگاه‌های بادی در شمال کشورش و وجود سدهایی مانند سد اینگوری که بزرگ‌ترین سد این کشور و سومین سد بزرگ دنیا محسوب می‌شود، سالانه مقدار زیادی برق تولید کرده و میزان برق اضافی تولیدی خود را به کشورهای اطراف مانند ارمنستان، آذربایجان و ترکیه صادر می‌کند. همچنین نیروگاه‌های جدید برق آبی را در دست احداث دارد.
علاوه‌براین این کشور برای افزایش توان خود در تولید برق، در حال احداث نیروگاه‌های برق آبی جدید است، در این بین ناماخوانی با ۲۵۰ مگاوات، ژونتی با ۱۰۰ مگاوات، خادور با ۲۴ مگاوات و کاختی با ۹/۳ مگاوات ظرفیت نیروگاه‌هایی هستند که پس از تکمیل احداث به چرخه تولید برق این کشور وارد خواهند شد.
-
زغال سنگ
با توجه به بهره‌مندی گرجستان از منابع متعدد زغال‌سنگ، این کشور در میان چند کشور اول در زمینه‌ی تولید زغال‌سنگ قرار دارد. معدن تقوارچلی با ۲۵۰ میلیون تن ذخیره زغال‌سنگ و تقیبولی با ۲۸۰ میلیون تن ذخیره از مهم‌ترین آن‌ها به‌شمار می‌روند. لازم به ذکر است که تولید زغال‌سنگ در گرجستان در سال ۲۰۰۳ میلادی، ۵۰۰۰ تن بوده است.
-
فرصت های انرژی خورشیدی
با توجه به موقعیت جغرافیایی که کشور گرجستان در آن قرار دارد، در بخش انرژی خورشیدی نیز ظرفیت قابل توجهی دارد. در بسیاری از مناطق گرجستان سالانه ۲۵۰ الی ۲۸۰ روز و یا ۱۹۰۰-۲۲۰۰ ساعت تابش خورشیدی وجود دارد. تشعشع متوسط روزانه ۲/۴ کیلووات در ساعت بر متر مربع می‌باشد. شرق این کشور از تابش نور خورشید بیشتر بهره می‌برد. با استفاده از انرژی خورشیدی گرجستان، دریافت آب گرم از ۴۰ تا ۵۰۰ درجه امکان‌پذیر است. در مناطق کوهستانی و صعب العبور، روستاهای کم‌جمعیت، پایگاه‌های نظامی و … می‌توان از انرژی استفاده برد.
شرکت “شبکه دولتی برق گرجستان” (GSE-georgian state electrosystem) ، توزیع کننده اصلی برق است. این شرکت برق تولید شده را برای شرکت‌های توزیع‌کننده انرژی به مشتریان ارسال می‌کند. شرکت‌های خصوصی توزیع کننده برق گرجستان: تلاسی (شهر تفلیس و اطراف آن)، کاخِتیس انِرگو دیستریبوتسیا (منطقه کاخِتی و شرق تفلیس)، انرگو پرو جورجیا (مناطق دیگر گرجستان) هستند.
بازار گرجستان نیازمند مقداری بیش از ۱۰ هزار میلیون کیلو وات ساعت برق است. در سال ۲۰۱۴ میزان صادرات برق تولید شده در گرجستان، به ۵۴۵ میلیون کیلو وات رسید. گرجستان از طریق خطوط فشار قوی به چهار کشور همسایه خود متصل شده است که این اتصال، نقل و انتقال انرژی برق را بین این کشورها امکان‌پذیر کرده است.
